Osho - Tủ thuốc cho
linh hồn
Chương 3. Nghệ thuật
của trái tim
Nuôi dưỡng tiềm năng tình yêu của bạn
Chẩn đoán
Chúng ta đã trở nên bị ám ảnh
quá nhiều bởi cái đầu – toàn thể nền giáo dục của chúng ta, toàn thể nền văn
minh của chúng ta, đều bị ám ảnh bởi cái đầu bởi vì cái đầu làm nên đủ loại tiến
bộ công nghệ – chúng ta nghĩ đó là tất cả.
Trái tim có thể cho chúng ta
cái gì? Vâng, nó không thể cho chúng ta công nghệ lớn lao, nó không thể cho
chúng ta nền công nghiệp lớn lao, nó không thể cho chúng ta tiền bạc. Nó có thể
cho bạn vui vẻ, nó có thể cho bạn lễ hội. Nó có thể cho bạn xúc động vô cùng về
cái đẹp, về âm nhạc, về thơ ca. Nó có thể dẫn bạn vào thế giới của tình yêu, và
chung cuộc vào thế giới của nguyện cầu, nhưng những điều đó không phải là hàng
hoá. Bạn không thể làm tăng số dư ngân hàng qua trái tim được; và bạn không thể
đánh nhau trong những cuộc chiến tranh lớn, và bạn không thể làm ra bom nguyên tử
và bom khinh khí, và bạn không thể huỷ diệt mọi người qua trái tim được. Trái
tim chỉ biết cách sáng tạo, cái đầu chỉ biết cách phá huỷ. Cái đầu mang tính
phá huỷ, và toàn thể nền giáo dục của chúng ta đã trở nên bị mắc bẫy vào trong
cái đầu.
Các đại học của chúng ta, các
trường cao đẳng của chúng ta, các trường phổ thông của chúng ta, tất cả đều
đang phá huỷ nhân loại. Họ nghĩ họ đang phục vụ nhưng họ đơn giản đang tự lừa
mình. Chừng nào con người còn chưa trở nên được cân bằng, chừng nào tim và đầu
cả hai còn chưa phát triển, con người sẽ vẫn còn trong khổ và khổ sẽ cứ phát
triển. Khi chúng ta trở nên ngày một bị treo vào cái đầu, khi chúng ta trở nên
ngày một quên bẵng đi sự tồn tại của trái tim, chúng ta sẽ trở nên ngày một khổ
hơn. Chúng ta đang tạo nên địa ngục trên trái đất và chúng ta sẽ tạo ra ngày một
nhiều nó hơn.
Thiên đường thuộc về trái tim.
Nhưng đây là điều đã xảy ra: trái tim bị quên mất hoàn toàn, không ai hiểu thêm
gì về ngôn ngữ ấy nữa. Chúng ta hiểu logic, chúng ta không hiểu tình yêu. Chúng
ta hiểu toán học, chúng ta không hiểu âm nhạc. Chúng ta trở nên ngày một quen với
cách thức của thế giới này và không ai dường như có dũng cảm để đi vào những
con đường không biết, những mê cung không biết của tình yêu, của trái tim.
Chúng ta đã trở nên hoà điệu rất nhiều với thế giới của văn xuôi, và thơ ca đơn
giản đã trở thành không tồn tại.
Nhà thơ đã chết, và nhà thơ là
cây cầu giữa nhà khoa học và nhà huyền môn. Cây cầu này đã biến mất. Một bên
nhà khoa học đứng – rất mạnh mẽ, cực kì mạnh mẽ, sẵn sàng phá huỷ cả trái đất,
toàn thể cuộc sống – và bên kia, khi có khi không vài nhà huyền môn – một Phật,
một Jesus, một Zarathustra, một Kabir. Họ hoàn toàn bất lực theo nghĩa chúng ta
hiểu quyền lực, và họ quyền năng vô cùng theo một nghĩa hoàn toàn khác – nhưng
chúng ta không biết ngôn ngữ đó chút nào. Và nhà thơ đã chết; đó đã là thảm hoạ
lớn nhất. Nhà thơ đang biến mất.
Và bởi nhà thơ tôi ngụ ý hoạ
sĩ, nhà điêu khắc. Tất cả những cái mang tính sáng tạo trong con người đều đang
trở nên bị thu lại để tạo ra ngày một nhiều hàng hoá. Tính sáng tạo mất đi sức
nắm giữ của nó và tính sản xuất đang trở thành mục đích của cuộc sống.
Thay vì tính sáng tạo chúng ta
coi tính sản xuất là có giá trị: chúng ta nói về cách sản xuất nhiều hơn. Sản
xuất có thể cho bạn nhiều thứ nhưng không thể cho bạn giá trị. Sản xuất có thể
làm cho bạn giầu có bên ngoài nhưng nó sẽ làm cho bạn nghèo nàn ở bên trong. Sản
xuất không phải là sáng tạo. Sản xuất là rất tầm thường; bất kì người ngu nào
cũng có thể làm được nó, người ta chỉ cần học cái mẹo về nó.
Và nhà thơ đã chết, nhà thơ
không tồn tại nữa. Và cái tồn tại nhân danh thơ ca gần như là văn xuôi. Cái tồn
tại nhân danh hội hoạ ít nhiều mang tính điên khùng. Bạn có thể xem Picasso,
Dali và những người khác – đó là bệnh hoạn! Picasso là một thiên tài nhưng ốm yếu,
bệnh hoạn. Hội hoạ của ông ấy không là gì ngoài sự thanh tâm; nó giúp cho ông ấy,
nó là một loại nôn mửa. Khi bạn có cái gì đó sai với dạ dầy của mình thì nôn mửa
làm giảm nhẹ cho bạn. Nó đã giúp cho Picasso; nếu ông ấy bị ngăn cấm vẽ ông ấy
sẽ phát điên. Việc vẽ là tốt cho ông ấy, nó đã cứu ông ấy khỏi trở thành mất
trí, nó xả cái mất trí của ông ấy lên tranh vẽ. Nhưng với những người mua các bức
tranh đó thì sao, những người treo chúng trong phòng ngủ của mình và ngắm chúng
thì sao? Họ sẽ bắt đầu trở nên ốm yếu dễ dàng.
Chính là tính sáng tạo hoàn
toàn khác mà tôi đang nói tới. Một Taj Mahal… chỉ ngắm nó vào đêm trăng tròn,
và việc thiền lớn lao nhất định nảy sinh trong bạn. Hay các ngôi đền ở
Khajuraho, Konarak, Puri – thiền về chúng và bạn sẽ ngạc nhiên rằng tất cả mọi
dục tính của bạn đều được biến đổi thành tình yêu. Chúng là phép màu của tính
sáng tạo.
Những nhà thờ vĩ đại của châu
Âu – chúng là niềm khao khát của đất để vươn tới bầu trời. Khi nhìn những sáng
tạo vĩ đại đó, bài ca vĩ đại nhất định nảy sinh trong trái tim bạn, hay im lặng
lớn lao nhất định hạ xuống bạn. Con người đã đánh mất tính thơ ca, niềm thôi
thúc sáng tạo, hay nó đã bị giết chết. Chúng ta quá quan tâm tới hàng hoá, tới
đồ dùng, tới việc làm ra ngày một nhiều thứ. Sản xuất liên quan tới số lượng,
còn sáng tạo liên quan tới chất lượng.
Bạn sẽ phải mang trái tim trở
lại. Bạn sẽ phải nhận biết lại về tự nhiên. Bạn sẽ phải học quan sát hoa hồng,
hoa sen lần nữa. Bạn sẽ phải làm vài tiếp xúc với cây cối và tảng đá và dòng
sông. Bạn sẽ phải bắt đầu đối thoại với các vì sao lần nữa.
Đơn thuốc:
Vui vẻ của việc yêu
Bất kì khi nào bạn yêu, bạn đều
vui vẻ. Bất kì khi nào bạn không thể yêu, bạn không thể vui vẻ được. Vui vẻ là
chức năng của yêu, cái bóng của yêu; nó đi theo yêu.
Cho nên trở nên ngày một đáng
yêu hơn đi, và bạn sẽ trở nên ngày một vui vẻ hơn. Đừng bận tâm liệu tình yêu của
bạn có được đền đáp hay không; đó không phải là vấn đề chút nào. Vui vẻ theo
sau yêu một cách tự động, dù nó có được đền đáp hay không và dù người khác có
đáp ứng hay không. Đó là cái đẹp của yêu, rằng kết quả của nó là bản chất; giá
trị của nó là bản chất. Nó không phụ thuộc vào đáp ứng của người khác, nó là của
bạn toàn bộ. Và chẳng có gì khác biệt với đối tượng bạn yêu – với con chó, với
con mèo, với cái cây hay với tảng đá.
Hãy ngồi bên cạnh tảng đá và
yêu. Hãy tán gẫu chút ít. Hãy hôn đá, và nằm lên nó. Hãy cảm thấy là một với nó
và bỗng nhiên bạn sẽ cảm thấy sự rùng mình của năng lượng, sự bùng phát của
năng lượng – và bạn sẽ cực kì vui mừng. Tảng đá có thể chẳng cho lại cái gì –
hay nó có thể có cho lại, nhưng điều đó không phải là vấn đề. Bạn trở nên vui mừng
bởi vì bạn đã yêu. Người mà yêu thì luôn vui mừng.
Một khi bạn biết chiếc chìa
khoá này bạn có thể vui mừng trong hai mươi tư giờ. Nếu bạn đang yêu trong hai
mươi tư giờ, và bạn không còn phụ thuộc vào việc có đối tượng của tình yêu, bạn
trở thành ngày một độc lập hơn – bởi vì bạn có thể yêu ngay cả khi chẳng có ai ở
đó cả. Bạn có thể yêu chính cái trống rỗng đang bao quanh mình. Ngồi trong
phòng một mình, bạn rót đầy toàn thể căn phòng bằng tình yêu của mình. Bạn có
thể ở trong nhà tù; bạn có thể biến đổi nó thành ngôi đền trong một giây. Khoảnh
khắc bạn rót vào nó bằng tình yêu thì nó không còn là nhà tù nữa. Và ngay cả
ngôi đền cũng trở thành nhà tù nếu không có tình yêu.
Mở cánh hoa của trái tim
Đôi khi trái tim có đó nhưng
nó giống như chiếc nụ, không giống như bông hoa. Nhưng nụ có thể trở thành hoa.
Làm điều này: bắt đầu quá trình thở. Làm nó bất kì khi nào dạ dầy bạn trống rỗng,
hoặc trước lúc ăn thức ăn hoặc ba giờ sau khi bạn đã ăn thức ăn.
Tống tất cả không khí ra – thở
ra sâu, ép bụng vào và tống tất cả không khí ra. Khi bạn cảm thấy tất cả không
khí đều ra ngoài, giữ nó ở ngoài lâu nhất bạn có thể làm được, trong hai hay ba
phút. Ba phút là tốt nhất. Điều đó sẽ khó đấy, nhưng dần dần bạn sẽ có khả năng
làm điều đó; bạn sẽ hoàn toàn bị đói không khí và thế rồi nó sẽ xô vào trong. Bạn
sẽ cảm thấy vui vẻ lớn trong sự xô vào của nó, sinh động lớn lao, và việc xô
vào này sẽ giúp trái tim bạn mở ra.
Bạn cần cái gì đó để thấm vào
trái tim mình. Cho nên bất kì khi nào bạn muốn làm điều đó, bạn đều có thể làm
được. Đừng làm điều đó quá bẩy lần trong một phiên. Bạn có thể làm nó ba, bốn
hay năm lần một ngày hay thậm chí hơn; không có vấn đề gì. Nhớ làm nó lúc dạ dầy
rỗng để cho bạn có thể thực sự tống không khí ra ngoài. Thế rồi để nó vẫn còn ở
ngoài lâu nhất có thể được. Và đừng sợ, bạn sẽ không chết đâu, bởi vì bất kì
khi nào không thể giữ được nó, kiểm soát của bạn sẽ mất đi và không khí sẽ xô
vào. Dần dần bạn sẽ có khả năng giữ cho hơi thở của mình ở ngoài trong ba phút
và rồi khi nó xô vào nó sẽ mở cánh hoa của trái tim.
Đó là một trong những phương
cách có ý nghĩa nhất để mở trái tim.
Để yêu giống như thở
Nếu bạn tích trữ hơi thở của
mình bạn sẽ chết bởi vì nó sẽ trở thành tù đọng, nó sẽ trở thành chết. Nó sẽ mất
đi cái sinh động đó, phẩm chất của cuộc sống. Đấy cũng là trường hợp với tình
yêu. Nó là một loại thở, và từng khoảnh khắc nó đều tự làm mới nó. Cho nên bất
kì khi nào người ta bị mắc kẹt trong tình yêu và dừng thở, cuộc sống mất mọi ý
nghĩa. Và đó là điều đang xảy ra cho mọi người: tâm trí chi phối nhiều tới mức
nó thậm chí ảnh hưởng tới trái tim, và thậm chí làm cho trái tim cũng mang tính
sở hữu! Trái tim không biết tới tính sở hữu nhưng tâm trí làm ô uế nó và đầu độc
nó.
Cho nên nhớ lấy điều đó. Trong
tình yêu với sự tồn tại và để cho tình yêu của bạn giống như việc thở. Thở vào,
thở ra, nhưng để nó là tình yêu đi vào và đi ra. Dần dần, với từng hơi thở, bạn
phải tao ra phép thần đó của tình yêu. Đó sẽ là thiền của bạn: khi bạn thở ra,
cảm thấy rằng bạn đang rót tình yêu của mình vào sự tồn tại; khi bạn thở vào, sự
tồn tại đang rót tình yêu của nó vào bạn.
Chẳng mấy chốc bạn sẽ thấy rằng
phẩm chất việc thở của bạn đang thay đổi. Thế thì nó bắt đầu trở thành cái gì
đó khác toàn bộ với cái bạn đã từng biết trước đây. Đó là lí do tại sao ở Ấn Độ
chúng ta gọi nó là prana, cuộc sống – không chỉ là việc thở. Nó không chỉ là ô
xi, một cái gì đó khác có đó – chính bản chất của cuộc sống, bản thân điều
thiêng liêng. Nếu chúng ta mời nó, nó sẽ tới, mong manh, cùng hơi thở.
Cho nên để điều này là việc
thiền của bạn, kĩ thuật của bạn. Ngồi im lặng, thở, thở tình yêu. Bạn sẽ xúc động,
bạn sẽ bắt đầu cảm thấy một loại điệu vũ bên trong.
Hơi thở của người yêu
Kinh nghiệm về thở phải ngày một
sâu lắng hơn, được chăm chú hơn, được quan sát, nhìn ngắm và phân tích. Thấy
cách việc thở của bạn làm thay đổi xúc động của bạn và ngược lại: cách xúc động
của bạn làm thay đổi việc thở của bạn. Chẳng hạn khi bạn sợ, quan sát sự thay đổi
trong hơi thở của mình. Thế rồi một ngày nào đó thay đổi việc thở theo cùng hình
mẫu đó như khi bạn sợ. Bạn sẽ ngạc nhiên là nếu bạn thay đổi hơi thở của mình
đích xác như nó đã là khi bạn sợ, sợ sẽ nảy sinh trong bạn – ngay lập tức.
Quan sát việc thở của mình khi
bạn đang ở sâu trong tình yêu với ai đó. Cầm tay người yêu của mình, ôm lấy người
yêu của mình, quan sát hơi thở của bạn. Thế rồi, một ngày nào đó, chỉ ngồi im lặng
dưới gốc cây, quan sát bản thân mình lại thở theo cùng cách. Làm hình mẫu này,
rơi lại vào cùng động thái đó. Thở theo cùng cách như bạn đã ôm người yêu của mình,
và bạn sẽ ngạc nhiên: toàn thể sự tồn tại trở thành người yêu của bạn! Lại có
tình yêu lớn lao nảy sinh trong bạn. Chúng đi cùng nhau.
Quan sát hơi thở của bạn, bởi
vì nhịp độ yêu đương đó của hơi thở là quan trọng nhất: nó sẽ biến đổi toàn thể
bản thể bạn.
Khi hai hơi thở là một
Quan sát những khoảnh khắc yêu
của bạn ngày một nhiều hơn. Tỉnh táo. Thấy việc thở của bạn thay đổi. Thấy cách
thân thể bạn rung động. Ôm người đàn bà hay đàn ông của bạn, làm điều đó thành
thực nghiệm và bạn sẽ ngạc nhiên. Một ngày nào đó, chỉ ôm nhau, tan chảy vào lẫn
nhau, ngồi ít nhất một giờ, và bạn sẽ ngạc nhiên: nó sẽ là một trong những kinh
nghiệm phiêu diêu nhất!
Trong một giờ, không làm gì,
qua mỗi việc ôm nhau, rơi vào lẫn nhau, hội nhập, tan chảy vào nhau, dần dần việc
thở sẽ trở thành một. Bạn sẽ thở cứ dường như bạn là hai thân thể nhưng một
trái tim. Bạn sẽ thở cùng nhau. Và khi bạn thở cùng nhau – không qua nỗ lực nào
của riêng mình mà chỉ bởi vì bạn đang cảm thấy nhiều tình yêu tới mức việc thở
theo sau – đó sẽ là những khoảnh khắc vĩ đại nhất, quí giá nhất; không của thế
giới này mà của cõi bên kia và của “bên kia cõi bên kia”.
Trong những khoảnh khắc đó bạn
sẽ có thoáng nhìn đầu tiên về năng lượng thiền. Trong những khoảnh khắc đó văn
phạm mất đi và ngôn ngữ hết hiệu lực. Trong nỗ lực để nói nó, ngôn ngữ hết hiệu
lực, và bởi chính cái chết của mình cuối cùng nó chỉ ra điều nó không thể nói
được.
Cầm tay một cách có ý thức
Khi bạn cầm tay người bạn
mình, làm điều đó với tỉnh táo. Thấy liệu tay bạn có toả ra hơi ấm hay không. Bằng
không bạn có thể cầm tay và chẳng có trao đổi gì và không có việc truyền năng
lượng. Trong thực tế bạn có thể cầm tay và tay có thể hoàn toàn lạnh ngắt và
đông cứng. Không có rung động, không có nhịp đập; năng lượng không chảy sang
người bạn. Thế thì điều đó là vô tích sự. Nó là cử chỉ trống rỗng, cử chỉ bất lực.
Cho nên khi bạn đang cầm tay,
quan sát sâu bên trong liệu năng lượng có tuôn chảy hay không, và giúp định hướng
năng lượng; đem năng lượng lại đó, chuyển năng lượng lại đó. Lúc ban đầu nó sẽ
chỉ là bài tập trong tưởng tượng, nhưng năng lượng đi theo tưởng tượng. Bạn
có thể làm điều đó… Đôi khi chỉ đếm nhịp
tim và rồi hình dung rằng nhịp đập đang lên cao hơn và nhanh hơn trong vài phút
và thế rồi lại đếm, và bạn sẽ thấy rằng nó đã lên nhanh hơn. Tưởng tượng tạo ra
căn nguyên; nó chuyển năng lượng.
Cho nên khi bạn cầm tay người
khác, cầm nó một cách có ý thức và hình dung rằng năng lượng đang chuyển ở đó,
và rằng bàn tay đang trở nên ấm hơn và đón chào, và bạn sẽ thấy thay đổi vô
cùng đang xảy ra.
Nhìn với con mắt của tình yêu
Khi bạn nhìn ai đó, nhìn với
con mắt của tình yêu. Khi bạn nhìn vào mọi người, rót tình yêu qua đôi mắt. Khi
bạn bước đi, bước và toả tình yêu ra khắp xung quanh. Lúc ban đầu điều đó sẽ chỉ
là tưởng tượng và trong vòng một tháng bạn sẽ thấy nó đã trở thành thực tại.
Người khác sẽ bắt đầu cảm thấy rằng bạn bây giờ có cá tính nồng hậu, rằng chỉ tới
gần bạn làm cảm thấy cực kì thoải mái – cảm giác hạnh phúc nảy sinh.
Làm điều đó thành nỗ lực có ý
thức của bạn – trở nên nhận biết hơn về tình yêu và toả ra nhiều tình yêu hơn.
Rơi vào tình yêu với chính mình
Thực nghiệm với điều này một
chút… Ngồi dưới gốc cây một mình và rơi vào tình yêu với cái ta riêng của bạn lần
đầu tiên. Quên thế giới đi, chỉ ở trong tình yêu với chính mình. Tìm kiếm tâm
linh thực tế là việc tìm kiếm để rơi vào tình yêu với chính người ta. Thế giới
là cuộc hành trình để rơi vào tình yêu với người khác – tâm linh là cuộc hành
trình để rơi vào tình yêu với cái ta riêng của người ta.
Tâm linh là rất vị kỉ – nó là
cuộc tìm kiếm cho bản thân mình, cuộc tìm kiếm về ý nghĩa của bản thân mình. Nó
là để vui vẻ trong bản thân bạn, nó là để có việc nếm trải bản thân bạn. Và khi
việc nếm trải này bắt đầu xảy ra bên trong… đợi một chút, tìm kiếm một chút. Cảm
thấy tính duy nhất của bạn, thích thú trong sự tồn tại riêng của bạn bởi vì:
“Mình đã có thể làm được gì nếu mình không được sinh ra? Làm sao mình có thể
phàn nàn, và phàn nàn với ai, nếu mình không có ở đây?”
Bạn đang hiện hữu trong sự tồn
tại này! Ngay cả sự kiện này, ngay cả tâm thức này, nhận biết này rằng “Mình hiện
hữu,” chính khả năng của một thoáng nhìn vào phúc lạc – thích thú trong mọi thứ
một chút đi.
Để hương vị của tất cả những
điều này thấm đẫm vào mọi lỗ chân lông của bạn. Cho phép bản thân mình được
chìm ngập bởi niềm xúc động của nó. Bắt đầu nhảy múa nếu bạn cảm thấy thích nhảy
múa, bắt đầu cười nếu bạn thích cười, hay bắt đầu cất lên bài ca nếu bạn cảm thấy
thích hát bài ca. Nhưng nhớ giữ nguyên trung tâm của nó là tất cả bản thân bạn,
và để cho dòng suối hạnh phúc tuôn chảy từ bên trong bản thân bạn, không từ bên
ngoài.
Xem tiếp Chương 4 - Quay về Mục lục